W dniu 21 maja 2010 roku, w piątek, po Nabożeństwie majowym, Mszy św. i Koronce do Bożego Miłosierdzia odbyło się 133 spotkanie Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej, w którym uczestniczyło 14. członków i ksiądz asystent.

Komentarz do Mszy przygotowała Izabella Rozwadowska, lekcję czytał Wojciech Dańda, a modlitwę wiernych Krzysztof Dańda, Koronkę poprowadziła Zofia Batko.

Spotkanie modlitwą do Ducha Świętego rozpoczęła prezes POAK Izabella Rozwadowska. Następnie ks. asystent przybliżył nam temat: „Odpusty w Kościele katolickim".

I.            Historia odpustów w Kościele.

Praktyka zyskiwania odpustów przez wiernych w Kościele katolickim ma wielowiekową tradycję.

W pierwotnym  Kościele, zanim wierny zyskał rozgrzeszenie, musiał odbyć długotrwałą publiczną pokutę. Od V wieku publiczną pokutę zaczęto zastępować indywidualnym wyznaniem grzechów i nałożeniem pokuty w postaci: modlitwy, postu lub jałmużny.

Po jej odbyciu następowało rozgrzeszenie. Dopiero w X wieku upowszechniło się udzielanie rozgrzeszenia przed odbyciem pokuty. Rozgrzeszeni prosili, by spowiednicy modlili się za nich, aby ich dusze nie cierpiały w czyśćcu. Te prośby wiernych sprawiły, że Kościół zezwolił, aby po odmówieniu wyznaczonych modlitw lub uczynieniu jakiegoś ściśle określonego dzieła, zyskać skrócenie lub złagodzenie kary po śmierci.
Rozwój nauk o czyśćcu i odpustach sprawił, że ludzie podejmowali wszelkiego rodzaju praktyki religijne, aby tylko zyskać odpust. Jeszcze większe uwrażliwienie wiernych na los duszy po śmierci, miało wprowadzenie w XIV wieku wielkich jubileuszów, które obchodzone są do dziś, co 25 lat. Mimo wszelkich starań Kościoła o należyte podejście do odpustów, w następnych latach doszło jednak do kupowania odpustów. Bogaci zyskiwali odpust, kupując go, a ludzie ubodzy byli pozbawieni tej możliwości. Przeciwko tej praktyce wystąpił Marcin Luter, który publicznie wypowiedział się przeciwko takiemu podejściu do spraw duchowych. Polemizując z reformacją, Sobór Trydencki stwierdził, że Kościół ma Boskie pełnomocnictwo udzielania odpustów, a praktyka ta potrzebuje tylko oczyszczenia z nadużyć w tej dziedzinie. Dla pogłębienia teologii odpustów przyczynił się w XX wieku Karl Rahner, definiując pojęcie kary doczesnej. Sprawą odpustów zajął się również Sobór Watykański II. Uchwalony przez Sobór projekt o odpustach został włączony do tekstu konstytucji apostolskiej Pawła VI „Indulgentiarum doctrina", z 1965 roku.

W konstytucji Papież Paweł VI, dla podkreślenia wielkiej wartości odpustów, sprecyzował dotychczasową naukę Kościoła o odpustach i wprowadził nowe wymogi: aby z jednej strony były wypełnione dobre uczynki, a z drugiej strony, aby wierny miłował Boga, nie miał przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet powszedniego, miał nienawiść do grzechu, pokładał nadzieję w zasługach Chrystusa Pana.

Papież Paweł VI przestrzegał w swoim nauczaniu, że uzyskanie odpustu jest trudne, głosił: „Odpustów nie można uzyskać bez szczerej wewnętrznej przemiany (...)".

Przygotowując świat do obchodów Wielkiego Jubileuszu 2000 Roku, Jan Paweł II w sposób szczególnych podkreślał wartość odpustów i zachęcał wiernych do ich wypełniania.

 Również i dziś Kościół zachęca wszystkich swoich wiernych, aby rozważyli i zastanowili się, jak wielkie znaczenie ma praktyka zyskiwania odpustów dla poszczególnych wiernych, a nawet dla rozwoju całej wspólnoty chrześcijańskiej.

 

II.           Mówiąc o odpuście, często nasuwa nam się obraz przykościelnych kramów i uroczystej Mszy św. zorganizowanej z okazji święta patronalnego parafii, ale nie jest to jedyne rozumowanie odpustu.

Uczestnictwo w święcie patronalnym Kościoła (w odpuście parafialnym daje możliwość uzyskania odpustów. Przed uroczystością odpustową organizowane są specjalne przygotowania. Księża zachęcają do korzystania z Sakramentu Pokuty, uczestnictwa we Mszy św., procesji oraz innych modlitwach dziękczynnych i błagalnych. W parafiach została zachowana praktyka udzielania odpustu związana z uczestnictwem w uroczystościach parafialnych, pod warunkiem spełnienia zwykłych warunków.

Zatem odpust parafialny, to dzień, w którym każdy wierzący ma okazję doświadczyć łaski Bożej miłości, wyrażającej sie w darze odpustu zupełnego lub cząstkowego.

 

III.         Grzech ma podwójny skutek. Grzech ciężki pozbawia nas komunii z Bogiem, a przez to zamyka nam dostęp do życia wiecznego, ten stan nazywamy „karą wieczną". Również każdy grzech powszedni, powoduje nieuporządkowanie, które wymaga oczyszczenia, albo tu na ziemi, albo po śmierci - w czyśćcu.    W sakramencie pokuty kapłan w zastępstwie Pana Boga udziela nam:  przebaczenia grzechów po chrzcie popełnionych, pojednania z Bogiem i Kościołem oraz odpuszczenia winy, ale w nas pozostają skutki grzechu, którymi jesteśmy splamieni, pozostaje jeszcze otwarta kwestia kary, którą grzesznik musi odbyć tzw. kara doczesna.

 

Chrześcijanin powinien starać się, znosząc cierpliwie cierpienia i różnego rodzaju próby, przyjmować jako łaskę, doczesne kary za grzech. Powinien starać się przez dzieła miłosierdzia i miłości, a także przez modlitwę i różne praktyki pokutne uwolnić się całkowicie od przywiązania do grzechu.

Darowanie kary doczesnej określa się terminem „odpust", którego uzyskanie zakłada szczerą wewnętrzną przemianę oraz wypełnienie przepisanych uczynków. Poprzez dar odpustu, którym jest pełnia Miłosierdzia Bożego, popełnione przez nas grzechy są nam całkowicie, lub częściowo darowane.

IV.          Co to jest odpust?

Odpust jest darowaniem człowiekowi wobec Boga wszystkich kar doczesnych, należnych za grzechy, odpuszczone już co do winy w Sakramencie Pokuty.

Dostępuje go chrześcijanin będący w stanie łaski uświęcającej, za pośrednictwem Kościoła i pod pewnymi, określonymi warunkami.

Odpustami są czynności wiernych, w wielu wypadkach łączące sie z jakimś miejscem (np. kościołem) lub z rzeczą (np. różańcem). Odpusty mogą się też wiązać się z pewnymi datami i zasadami.

Odpusty mogą być udzielane osobom żywym lub zmarłym.

Wierny może uzyskiwać odpust cząstkowy lub zupełny tylko za siebie, (przez taki dar sam ofiarodawca zyskuje dla siebie odpust zupełny w godzinie swojej śmierci), lub może go ofiarować za duszę zmarłego znajdującą się w czyśćcu, ale za nikogo z żyjących, ponieważ każdy człowiek sam jest w stanie dokonać przemiany swojego życia i wypełnić wymagane do otrzymania odpustu warunki.

Kościół zachęca do ofiarowania odpustów za zmarłych (niekoniecznie muszą być to osoby nam znane, nie musimy wymieniać konkretnego imienia - wystarczy ofiarować odpust w intencji osoby zmarłej, która tego odpustu potrzebuje). Gdy zyskamy odpust dla duszy, która już wcześniej została zbawiona, to Pan Bóg przekaże go na drugą osobę, która czeka na odpust.

Odpust w zależności od tego, czy uwalnia od kary doczesnej należnej za grzechy, w części czy w całości jest cząstkowy albo zupełny.

Odpust zupełny jest jednym z największych darów miłosierdzia Bożego, który człowiek może uzyskać tylko jeden raz w ciągu dnia. Wyjątek stanowi śmierć, w momencie śmierci wierny może uzyskać odpust zupełny po raz drugi, chociażby tego dnia uzyskał już wcześniej inny odpust zupełny.

Odpusty cząstkowe można uzyskać w ciągu jednego dnia wielokrotnie.

Każdego dnia, można uzyskać odpust cząstkowy za każdą wykonaną pobożną czynność: na zewnątrz np. znak krzyża świętego, używanie wody święconej, odwiedzenie kościoła, lub w myślach np. rozmyślanie, rachunek sumienia, akt żalu doskonałego, lub w mowie, np. pobożne wymawianie aktów strzelistych.

Odpust zupełny lub cząstkowy może uzyskać wierny, który jest:

ochrzczony, wolny od ekskomuniki, w stanie łaski uświęcającej, poddany udzielającemu odpust, np. papieżowi, biskupowi lub księdzu.

Wierny, zdolny do uzyskania odpustu, uzyska go wtedy, gdy ma przynajmniej ogólną intencję zyskiwania odpustu i wypełnia w określonym czasie nakazane czynności w sposób należyty, przewidziany w nadaniu odpustu.

Tak więc, w tym wielkim dziele Bożego miłosierdzia może uczestniczyć każdy katolik, musi tylko chcieć i Boga o to prosić.

Kto uzyska odpust zupełny dla siebie - uniknie kar czyśćcowych, a kto ofiaruje odpust zupełny za zmarłych - ratuje dusze z czyśćca.

Szczególną skuteczność w ratowaniu dusz czyśćcowych widzi Kościół w każdej odprawionej Mszy świętej. 

Po dokładnym zapoznaniu się z całością nauki Kościoła o odpuście zupełnym, można zauważyć, że uzyskanie tego odpustu jest bardzo trudne. Kościół natomiast stawia takie wymogi dlatego, aby uświadomić wiernym, że chodzi o bardzo wielkie dobro. Ale jeśli już ktoś z wielkim wysiłkiem i samozaparciem spełni wszystkie wymogi, ma prawo wierzyć, że odpust zupełny uzyskał i tym samym trwa w stanie nawrócenia i uświęcenia.

Tak więc, nauka Kościoła przekonuje nas, że odpust zupełny jest wyjątkowo wielkim darem miłosierdzia Bożego, ale w szczególny sposób uzależnionym od współpracy człowieka z łaską Bożą.

V.            Warunki wymagane do uzyskania odpustu zupełnego.

1. Godne przyjęcie Ciała Pańskiego po dobrze odprawionej Spowiedzi świętej. 

2. Wolność od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego - tzn. trzeba wykluczyć na przyszłość dobrowolne i świadome powtarzanie grzechów ciężkich i lekkich, tzn. nie wolno u siebie tolerować złych przyzwyczajeń lub dobrowolnie trwać w jakimkolwiek nałogu. Brak takiej wolności - wyklucza możliwość uzyskania odpustu zupełnego.

3. Wypełnienie określonej czynności - tych czynności wyznaczył Kościół wiele i są one związane z różnymi okazjami.

W dokumencie "Enchiridion indulgentiarum" jest podanych 31 czynności z którymi związany jest odpust zupełny, są to:

1. Adoracja Najświętszego Sakramentu przez pół godziny.

2. Nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich i odmówienie tam "Ojcze nasz" i "Wierzę":

a) w święto tytułu;

b) w jakiekolwiek święto nakazane;

c) jeden raz w roku.

3. Pobożne przyjęcie błogosławieństwa papieskiego "Urbi et orbi", nawet przez radio, czy TV.

4. Pobożne nawiedzenie cmentarza od dnia 1 do 8 listopada i modlitwa na cmentarzu za zmarłych, choćby tylko w myśli.

5. Pobożna adoracja i ucałowanie krzyża w Wielki Piątek, w czasie uroczystego obrzędu liturgicznego.

6. Pobożne odmówienie w każdy piątek Wielkiego Postu po Komunii świętej modlitwy przed obrazem Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego: „Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu...".

7. Pobożny udział w obrzędzie Eucharystycznym, jaki zwykle ma miejsce pod koniec Kongresu Eucharystycznego.

8. Udział w ćwiczeniach duchowych przez trzy pełne dni.

9. Publiczne odmówienie aktu wynagrodzenia Najświętszemu Sercu Jezusowemu w Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa.

10. Publiczne odmówienie aktu poświęcenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi,

 w Uroczystość Chrystusa Króla.

11. W godzinie śmierci, gdy wiemy jest odpowiednio dysponowany.

12. Pobożne ucałowanie przedmiotów kultu (krzyżyki, szkaplerze, medaliki itp.) w Uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, jeśli te przedmioty są poświęcone przez papieża lub biskupa. Trzeba także odmówić wyznanie wiary.

13. Pobożny udział w kilku naukach misyjnych i uroczystym ich zakończeniu.

14. Przyjęcie po raz pierwszy Ciała Pańskiego, lub uczestniczenie w takiej pobożnej ceremonii.

15. Odprawienie pierwszej Mszy świętej w połączeniu z pewną uroczystością lub pobożny udział w tej Mszy świętej.

16. Odmówienie, w sposób ciągły, jednej części Różańca świętego (tzn. 5 dziesiątków).

wspólnie z kimś w dowolnym miejscu, lub samemu, ale wówczas tylko w kościele lub w kaplicy.

17. Jubileusz kapłaństwa (25, 50, 60-lecia) z postanowieniem wobec Boga wiernego wypełniania obowiązków swojego powołania, a także udział w tej Mszy świętej, połączonej z pewną ceremonią.

18. Pobożne czytanie Pisma Świętego przez pół godziny w ciągu dnia.

19. Nawiedzenie kościoła stacyjnego w Rzymie i pobożny udział w nabożeństwie stacyjnym.

20. Nawiedzenie kościoła (jednorazowo), w którym odbywa się Synod diecezjalny i odmówienie tam "Ojcze nasz" i "Wierzę w Boga".

21. Odmówienie w sposób uroczysty „Przed tak wielkim Sakramentem..." w Wielki Czwartek w czasie Wieczerzy Pańskiej lub w Boże Ciało.

22. Publiczne odmówienie "Te Deum" w ostatnim dniu roku.

23. Publiczne odmówienie „Hymnu do Ducha Świętego" w Nowy Rok lub w Uroczystość Zesłania Ducha Świętego.

24. Odprawienie Drogi Krzyżowej przed stacjami zatwierdzonymi przez Kościół.

25. Nawiedzenie kościoła parafialnego w święto tytułu (Patrona) i pobożne odmówienie w nim „Ojcze nasz" i "Wierzę".

26. Pobożne nawiedzenie kościoła parafialnego w dniu 2 sierpnia (tzw. odpust Porcjunkuli) i odmówienie w nim "Ojcze nasz" i „Wierzę w Boga".

27. Pobożne nawiedzenie kościoła lub ołtarza w samym dniu konsekracji i odmówienie w nim „Ojcze nasz" i „Wierzę w Boga".

28. Nawiedzenie kościoła w Dniu Zadusznym lub w najbliższą niedzielę, lub w Uroczystość Wszystkich Świętych i odmówienie w nim „Ojcze nasz" i „Wierzę w Boga".

29. Pobożne nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonnej w Uroczystość Świętego Założyciela i odmówienie w nim „Ojcze nasz" i „Wierzę w Boga".

30. Udział w świętej czynności, w której przewodniczy wizytator (np. biskup) z okazji wizytacji pasterskiej.

31. Odmówienie przyrzeczeń Chrztu świętego w Wielką Sobotę w czasie nabożeństwa lub w rocznicę własnego Chrztu świętego.

 

Oprócz tego Wykazu zostały przyznane jeszcze dwa odpusty zupełne dla następujących czynności:

1. Za pobożne uczestniczenie w nabożeństwie zwanym „Gorzkie Żale" jeden raz w tygodniu w okresie Wielkiego Postu, tylko na terenie Polski.

2. Za nawiedzenie Bazyliki Mniejszej w całym świecie i odmówienie w niej „Ojcze nasz"

 i „Wierzę w Boga":

a) w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła;

b) w święto tytułu (Patrona) kościoła;

c) w święto Porcjunkuli (2 sierpnia);

d) jeden raz w ciągu roku według własnego uznania.

4. Modlitwa w intencjach Ojca Świętego - np. „Ojcze nasz" i „Zdrowaś Maryjo" lub jakakolwiek inna modlitwa.

Na koniec ustaliliśmy obsadę Mszy św. 18 czerwca.

Komentarz - J. Duda.

Czytanie - Magdalena Tatara,

Modlitwa wiernych - Urszula Janowska,

Koronka do Miłosierdzia Bożego - Zofia Batko.